10 yolculuk kitabı tavsiyesi… Bazıları yol, bazıları ülkeler hakkında. Bir beğeni sırasına göre numaralandırmadım. Aklıma geldikçe yazdım. Eskiden yapmazdım da artık bir ülkeye gittiğimde oranın en klişe, en bilinen, en meşhur kitabını bulup okumaya çalışıyorum. Gördüklerimi daha iyi anlamamı, oranın ruhuna daha iyi girebilmemi sağlıyor. Türkiye’ye gelsem ne okurdum acaba?
Dünya turuna çıkmaya karar verdiğim gün “Macellan’ın hayatını okumalıyıım” diye koşa koşa kitapçıya gidip aldığım ve elimden bırakamadığım kitap. Pek biyografi okuyabilen bir insan değilim aslında ama bu çok sürükleyici. Sömürgeciliği anlamak için de birebir. İnsan karabibere, tarçına falan başka türlü bakmaya başlıyor. Eğer bu kitabı okumamış olsaydım özellikle Güney Amerika’yı yeterince anlayamazdım gibi geliyor. Okumayan kalmasın.
Corto Maltese hikayeleri diyelim ya da. Kendisi gezgin bir çizgi roman kahramanı. Bazen beni bir tek onun anladığını düşünecek kadar dünyasına girebiliyorum. Sadece gitmek için gidiyor, en çok da onu seviyorum. Gerçi o da biraz kaçıyor mu tam emin olamıyorum…
3) Carnet de Voyage – Craig Thompson (İngilizce)
Bu da çizgi-anı diyelim böyle bir tür varsa. Amerikalı bir adamın Fransa – Fas – İspanya gezisi. En önemli özelliği çok dürüst bir kitap olması. Hatta okuduğum en dürüst kitap olabilir.
Beat akımının öncü kitabını, akımın çıktığı San Francisco’daki meşhur City Lights Bookstore’dan almıştım. En önemli özelliği yol şeklinde yazılmış olması. Hiç paragraf yok. İlk başlarda içine kolayca daldım, sonra konsantre olmakta biraz zorlandım ve bir yerlerde bıraktım. İstanbul’a dönünce yeniden edindim. Bugünlerde koma şeklinde okuyorum. Anlayacağınız bir türlü bitiremiyorum, belki de hiç olmazsa bu yol hep uzasın gitsin istiyorum.
Bu serinin Suriye, Hindistan ve Nepal kitaplarını okudum. Özcan Hoca’yla Nepal’e gitmişliğimiz de var. Kendisinin çok büyük bir hayranıyım. Hem fotoğraflarının, hem yazılarının, hem “Özcan Hoca”lığının. Hatta o yolculuğa çıkmamış olsaydım belki dünyayı turlamaya cesaret bile edemezdim. Benim için tam bir eğitim oldu. Yanımda ne götürmeliyim, nelere dikkat etmeliyim, nasıl davranmalıyım hepsini orada öğrendim. Seyahatin insanı güzelleştirdiğini anladım. Kitaplara gelince ülkede yapılacakları değil ülkenin ruhunu anlatır. Böylesine az rastlanır.
Güney Amerika’yı gezip bunu okumayan var mı? Yol herkesi daha iyi yapıyor da işte bir tane Che çıkıyor……
Filmi de varmış galiba. Pek meşhurmuş. Ben hiiiiiç bilmiyordum. Hayaller, gerçekler, olağanüstü olaylar, tutku, baskı ve en önemlisi yemekle Meksika’nın tüm ruhunu yakalamış bana kalırsa. Her bölüm başında da bir tarif var. Yolda bir yerlerde bıraktım bunu da diğer kitaplar gibi. Dominik’te, arkadaşımın üvey annesinin kütüphanesinden almıştım. Bana “istediğini seç” diye açık kart vermişti, bunun renklerini beğenmiştim. (Benden cacık olmaz işte bu yüzden)
Arequipa’da Türk kebapçısının yanındaki kitapçıdan almıştım. 10 sayfası eksik çıktı. Ah be Peru! Beni yine kazıkladın. Bir İngiliz’in Peru’ya yerleşmesini anlatıyor. Herkesle ama en çok kendisiyle dalga geçiyor. Şimdi arada bazı bölümler okuyup oralara geri dönüyorum. Kahkahalarla güldürmüştü beni. Bulan olursa tavsiye ederim.
İşte bu kitap fecidir. Çocuklardan hiçbir şey almam aslında ama bunu Kamboçya’daki ilk günümde bir çocuktan aldım. O kadar düzgün bir İngilizceyle o kadar uzun konuştu ki benimle dayanamadım. Öyle dilenme anlamında değil, sohbet muhabbet şeklinde. Zeki çocuk, çözdü beni. Sonrası? Sonrası bitmek bilmeyen gözyaşları. Kızıl Kmerleri minicik bir kız çocuğunun gözünden okuyorsunuz. Ardından o “Killing Field”lerde yürüyorsunuz, o insanların gözlerine bakıyorsunuz… Okurken ağlama garantili.
10) Shantaram – Gregory David Roberts
Hindistan’a gidip bunu okumayanı dövüyorlar bildiğim kadarıyla. Türkçe çevirisi de var. 1000 sayfa kitap. Şöyle söyleyeyim bu kitabı severseniz Hindistan’ı kesinlikle çok seversiniz. Aklımda oradan cümleler dalgalanıyor halen. Sistem, aşk, suç gibi kavramları da kafanızda oynatıp başka yerlere yerleştiriyor. Ha 1000 sayfaya gerek var mıydı, ondan emin değilim. Bu arada kitabı hapiste yazmış Gregory ve gardiyanlar 2 kere yok etmişler. Helal olsun gerçekten.
Gördüğünüz gibi pek orijinal bir liste değil benimki. Sizin bana tavsiyeleriniz var mı?
ben o zaman sana aklıma gelenleri yazayım:
1. evliya çelebi-seyahatname
2. Dünyanın Hikaye Edilişi Harikalar Kitabı-Marco Polo
3. İbn Battuta Seyahatnamesi
4. İrlanda Güncesi-Heinrich Böll
5. Burma Günleri-George Orwell
6. Budapeşte-Chico Buarque
7. Joe Sacco-Gorazde
8. Yanık Njall'ın Sagası
9. Hobbit ve Yüzüklerin Efendisi